Iedereen kent voorbeelden van directe blikseminslag. Hierbij slaat de bliksem direct in een gebouw, met alle gevolgen van dien. Ook bliksem die indirect inslaat kan voor veel schade zorgen. Hierbij slaat de bliksem in de buurt van een gebouw of ander object in. Via geleiders (zoals leidingen) kan de bliksemstroom dan een gebouw alsnog betreden.
Het gevolg hiervan is schade aan computers, telefooncentrales, en alarmsystemen. Iets wat men te allen tijde wil voorkomen. Om netwerken en installaties te beschermen tegen indirecte inslagen, brengen we daarom overspanningsbeveiliging en potentiaalvereffening aan. (Het verschil tussen deze twee? Dat lees je hier).
Bij externe bliksembeveiliging wordt er een bliksemafleider aan de buitenzijde van het object bevestigd. Bij inslag leidt de afleider de bliksemstroom direct naar de aarde.
Maar wat gebeurt er nu dan precies als de bliksem in de grond slaat? Wanneer dit gebeurt, ontstaat er een spanningsverschil in de grond, ook wel stapspanning genoemd. Dit spanningsverschil is het grootst aan de oppervlakte en op de plek waar de bliksem is ingeslagen. Het neemt af naarmate je dieper of verder van de plek van inslag komt. Er ontstaat als het ware een soort trechter van spanningsverschil. Als hier op dat moment een (elektriciteits)kabel ligt, kan hierop een hoge spanning worden geïnduceerd, die vervolgens in bijvoorbeeld de meterkast kan overslaan naar aarde met alle gevolgen vandien.
“Voor een complete bliksembeveiliging is de combinatie van interne en externe bliksembeveiliging essentieel.”
Ben van Grondelle -
Senior Sales Engineer
De stapspanning is zeer gevaarlijk. Wanneer je buiten bent tijdens een onweersbui en je loopt gevaar, is het dan ook zaak om gehurkt te gaan zitten met de voeten tegen elkaar. Zo maak je het spanningsverschil tussen je voeten zo klein mogelijk. Ook hoor je waarschijnlijk regelmatig nieuws over paarden die komen te overlijden wanneer de bliksem inslaat in een weide. Bij onweer schuilen paarden vaak onder een boom. Wanneer de bliksem inslaat in deze boom of in de grond ernaast, vormt hier een enorm spanningsveld. Omdat bij een paard de benen zo ver uit elkaar staan, wordt het spanningsverschil tussen de benen zo groot dat er stroom door het lichaam langs de hartstreek loopt, vaak dus met een fatale afloop.